احمد شاملو (ا. بامداد)
یکی از چهره‌های ممتاز و تأثیرگذار در عرصه ادبیـات و فرهنگ ایران محسوب می‌شود. شاملو در طول عمر چندین ساله خود علاوه بر مجموعه‌های شـعری که از خود به‌جا گذاشت، تحقیقات وسیعی در باب فرهنگ‌عامه انجـام داده کـه آنهـا را در کتاب «کوچه» جمع‌آوری کرده است . وی همچنین به کار ترجمه از ادبیات و فرهنـگ سـایر ملل مختلف ورود پیدا کرد و آثار فاخری را به زبان فارسی ترجمـه کـرد . یکـی از مهم‌ترین کارهای احمد شاملو در عرصه ادبیات تعریف و تبیین قالب سپید در عرصه شعر است. جـدای از شکل و قالب خاصی که شاملو در شعر معاصر مطرح کرد، اندیشه و تفکّـر حـاکم بـر اشـعار وی نیز درخور توجه است. «شعر وی سرگذشت مهر و کین، یأس و امید، عشق و نفرت، غم و شادی، درد و دریغ و حمله و گریز است.
دفترهای شعر:
- آهن‌ها و احساس (۱۳۲۶-۱۳۲۹)
- ۲۳ (۱۳۳۰)
- قطع‌نامه (۱۳۲۹-۱۳۳۰)
- هوای تازه (۱۳۲۶-۱۳۳۵)
- باغ آینه (۱۳۳۶-۱۳۳۸)
- لحظه‌ها و همیشه (۱۳۳۹-۱۳۴۰)
- آیدا در آینه (۱۳۴۱-۱۳۴۳)
- آیدا: درخت و خنجر و خاطره (۱۳۴۴-۱۳۴۳)
- ققنوس در باران (۱۳۴۵-۱۳۴۴)
- مرثیه‌های خاک (۱۳۴۸-۱۳۴۵)
- شکفتن در مه (۱۳۴۹-۱۳۴۸)
- ابراهیم در آتش (۱۳۴۹-۱۳۵۰)
- دشنه در دیس (۱۳۵۰-۱۳۵۶)
- ترانه‌های کوچک غربت (۱۳۵۶-۱۳۵۹)
- مدایح بی صله (اشعار تا سال ۱۳۶۹)
- در آستانه (۱۳۶۴-۱۳۷۶)
- حدیث بی قراری ماهان (۱۳۵۱-۱۳۷۸)
- ناباورانه، آه! ( که هنوز منتشر نشده است.)
قصه‌ها:
- زیر خیمه‌ی گرگرفته شب
- درها و دیوار بزرگ چین
- مرگ کسب و کارمن است(روبر مرل)
- شعر و قصه برای کودکان: قصه دخترای ننه دریا_قصه‌ی دروازه‌ی بخت_ملکه‌ی سایه‌ها
شاملو و صاحب سبکی در شعر نو (شعر سپید)
احمد شاملو یکی از معدود شاعرانی است که اشعار وی از لایه‌های مختلـف زبـانی و بیانی و معنایی ویژه‌ای برخوردار است. به‌طوری‌که بامطالعه‌ی اشـعار وی بـا مشخـصات و مختصات خاصی روبه‌رو می‌شویم که در اشعار سایر شاعران معاصر وی این امر دیده نمی‌شود. بهره‌گیری از پتانسیل‌های زبان حماسی و کهن ایرانی در اشعار وی، بهره‌گیری از ظرفیت‌های زبان محاوره، روی آوردن به ساده‌نویسی به سبک شـاعران اروپـایی، تعریـف و تبیـین قالـب سپید در عرصه‌ی شعر ازیک‌طرف باعث شده است که شعر وی بـه لحـاظ شـکل و سـاختار متمایز و برجسته شود، از طرف دیگر در کنار شکل و قالب اندیشه و تفکر حاکم بر اشـعار وی نیز درخور توجه است. پرداختن به مسائل و مباحث مختلفی که زندگی مردم ایران به‌نوعی به آن گره‌خورده است.
احمد شاملو (ا. بامداد) یکی از شاعران مهم و تأثیرگذار شـعر معاصـر فارسـی محـسوب می‌شود. وی تحقیقات و تألیفات زیادی را در حوزه‌های مختلف فرهنگ و ادب ایران به رشته تحریر درآورده است. پر واضح است که نقش شهرت و اعتبار اصلی (ا.بامـداد) در اشـعارش بـه دلیـل خلاقیت‌های سبکی و زبانی و توجه به مسائل اجتماعی و انسانی ست. بررسـی سـیر تحقیقات نوشته نشان می‌دهد که در ابتدا کمتر نامی از شاملو در میان منتقدان برده می‌شود ولی در ادامه با شکل‌گیری سبک ویژه (ا.بامداد) در شعر، تقویت و انسجام سـاختار و معنـای اشعار وی، گرایش به افکار چپ‌گرایانه و آزادی‌خواهانـه و حـضور فعـال در محافـل و مجـالس روشنفکری ایران نام شاملو بر سر زبان‌ها می‌افتد. عوامل مذکور باعث شده است که تحقیقـات بیشتری باهدف تحلیل و بررسـی اشـعار و شخـصیت شـاعر نوشـته شـود.
منابع
- براهنی، رضا؛ کیمیاوخاک؛ نشر مرغ آمین؛ ۱۳۶۶؛ تهران
- حریری، ناصر؛ هنر و ادبیات امروز: گفتگو با احمد شاملو و رضا براهنی؛ ناشر کتابسرای بابل؛ ۱۳۶۵
- یعقوب‌شاهی، نیاز؛ عاشقانه ها؛ انتشارات هیرمند؛ تهران؛ ۱۳۷۳
- براهنی، رضا؛ طلا در مس؛ انتشارات زریاب؛ ۱۳۸۰
- مختاری، محمد؛ انسان در شعرمعاصر؛ انتشارات توس؛ چاپ اول ۱۳۷۲
- لنگرودی، شمس؛ تاریخ تحلیلی شـعر نـو (جلد اول)؛ ، نشر مرکز؛ ۱۳۷۸؛ تهران
- فصلنامه ی علمی پژوهشی زبان وادب فارسی
