هوشنگ ایرانی
هوشنگ ایرانی (۱۳۰۴ – ۱۴ شهریور ۱۳۵۲) شاعر، مترجم، روزنامه‌نگار پیشرو معاصر از پیشگامان شعر سورئال فارسی و از نخستین شاعران شعر منثور ایران بود.وی از اعضای اصلی و اثرگذار در دوره دوم فعالیت انجمن هنری “خروس‌جنگی” است که به همراه اعضای دیگر؛ جلیل ضیاپور، حسن شیروانی و غلامحسین غریب، توانست با کمتر از چهل شعر و چند مقاله از پرچم‌داران تحول‌خواهی در شعر ایران باشد و بر شعر سهراب سپهری، یدالله رؤیایی، احمدرضا احمدی و جریان شعر موج نو تأثیر بسزایی گذاشت.
هوشنگ ایرانی ، بی‌پرواترین و نوگراترین شاعر اواخر دهه ۱۳۲۰ و سال‌های نخست دهه ۱۳۳۰ و نخستین منادی سوررئالیسم در شعر ایران بود.
مجموعه دفاتر شعر
- بنفش تند بر خاکستری (۱۳۳۰)
- خاکستری: چند شعر دیگر، تهران (۱۳۳۱)
- شعله‌ای پرده را برگرفت و ابلیس به درون آمد: و باز هم چند شعر (۱۳۳۱)
- اکنون به تو می‌اندیشم، به توها می‌اندیشم (۱۳۳۴)
هوشنگ ایرانی از درخشان‌ترین چهره‌های ناکام‌مانده شعر فارسی است. او اولین شاعر شعر منثوری بود که شعرش تحت‌تأثیر نیما نبود. هوشنگ ایرانی به همراه شمس‌الدین تندر-کیا و بعدها بیژن جلالی شاعرانی بودند که بی‌اطلاع از کار نیما یوشیج دست به نوآوری زده بودند.
شعر او جدای ارزش کیفی‌اش، نگاهی متفاوت به ماهیت ذاتی این هنر داشت.در شعر او نه خبری از طبیعت‌گرایی نیماست و نه آرمان‌گرایی و سیاست‌زدگی بسیاری از شاعران دیگر. از لحاظ زیبایی‌شناسی نیز، زیبایی‌شناسی وی متکی بر دوگانگی خوب و بد، سیاه و سپید و… نیست و این ویژگی خاص شعر او در مفهوم است که کمتر در آثار دیگران دیده می‌شود.
نزدیک کردن شعر به نثر، و از میان برداشتن تمایز میان این دو گونه ادبی، یکی از شگردهای عمده در شعرهای هوشنگ ایرانی بود که چند دهه بعد به یک حادثه بسیار طبیعی و معمولی بدل شد اما در سال‌های ۱۳۳۰ و ۱۳۳۱ یک انقلاب ادبی و پر جسارت محسوب می‌شد.
منابع
- آزرم، محمد؛ جیغ بنفش: منتخب شعرهای هوشنگ ایرانی؛ ناشر سرزمین اهورایی
- ایرانی، هوشنگ؛ از بنفش تند تا… (مجموعه اشعار و اندیشه‌های هوشنگ ایرانی)؛ نشر نخستین
- آزرم، محمد/ مهدی عاطفی‌نژاد؛ سه گفتار درباره‌ی هوشنگ ایرانی؛ ۱۳۹۶
