سید مجتبی آقابزرگ علوی که با نام «بزرگ علوی» شناخته می‌شود، روزنامه‌نگار، سیاست‌مدار و نویسنده‌ی سبک رئالیسم معاصر است. او خالق یکی از مشهورترین رمان‌های ایرانی با عنوان «چشم‌هایش» می‌باشد.
بزرگ علوی، نویسنده‌ی ایرانی و یکی از نام‌آشناترین داستان‌نویسان فارسی محسوب می‌شود. علوی بیشتر به‌واسطه‌ی مجموعه داستان کوتاه «چمدان» که در آن تأثیر شدید روانشناسی فرویدی را به نمایش می‌گذارد و همچنین رمان «چشم‌هایش» شناخته می‌شود. بزرگ علوی در کنار محمدعلی جمال‌زاده و صادق هدایت، ازجمله نویسندگانی محسوب می‌شود که داستان‌نویسی نوین را در ایران آغاز نمود. علوی را مبدع ادبیات زندان نوین ایرانی و همچنین از رواج دهندگان ادبیات مهاجرت در داستان‌نویسی فارسی می‌دانند.
آشنایی وسیع بزرگ علوی با ادبیات دیگر ملت‌ها و تسلط‌اش بر چند زبان اروپایی و به‌خصوص آلمانی، به وی این امکان را داد که ترجمه‌های خوبی نیز از ادبیات ملل به زبان فارسی منتشر کند. «باغ آلبالو» از «چخوف»، «دوشیزه اورلئان» اثر «شیللر» و «حماسه ملی ایران» اثر «تئودور نولدکه» به زبان آلمانی از آن جمله‌اند.
آثار
- داستان چشم‌هایش (۱۳۳۰)
- چمدان (۱۳۱۳)
- ورق‌پاره‌های زندان (۱۳۲۰)
- ۵۳ نفر (۱۳۳۰)
- میرزا (۱۳۵۷)
- مجموعه داستان نامه‌ها (۱۳۵۷)
- سالاری‌ها (۱۳۵۷)
- موریانه (۱۳۶۸)
- گیله مرد (۱۳۷۶)
- روایت (۱۳۷۷)
- تاریخ و تحول ادبیات جدید ایران (۱۳۳۸)
ترجمه
- حماسه ملی ایران (نولدکه، ۱۳۱۲)
- دوشیزه اورلئان (شیلر، ۱۳۲۹)
- باغ آلبالو (چخوف)
- کسب و کار میسیز وارن (برنارد شاو)
در داستان‌های علوی شخصیت‌ها در محوری طبقاتی قرار می‌گیرند چراکه علوی دارای نگرش واقع‌گرایانه (رئالیستی) است. توانمندی‌های وی در نویسندگی و به‌ویژه در بیان ویژگی‌های ظاهری، روحی و رفتار و گفتار شخصیت‌ها، بارز و آشکار است؛ اگرچه گاهی توجه بیش‌ازحد او به پردازش یک شخصیت، سایرین را در سایه قرار می‌دهد.
منابع
- رهنما، تورج؛ جایگاه داستان کوتاه در ادبیات امروز ایران؛ نشر اختران؛ سال ۱۳۸۸
- سرفراز، جلال؛ نویسنده‌ی ساکن برلن شرقی؛ ماهنامه مهرنامه
- بزرگ، علوی؛ تاریخ و تحول ادبیات جدید ایران؛ ترجمه: امیرحسین شالچی؛ انتشارات نگاه
- قاسم‌زاده، محمد؛ داستان‌نویسان معاصر ایران؛ تهران، هیرمند، ۱۳۸۳
