هفتاد چشم تپنده ی کارون
مجموعه شعر : به نفع رویاها
شاعر : رستم اله مرادی
انتشارات : تپش نو–۱۳۸۷
منصور خورشیدی
” آخرین دم از نفس های خویش را / نفس کشیدی /
پرندگان / تدفین دریا را / پَر ریختند .
شعر دم آخر
وحدتی هماهنگ در شعر های ” اَله مرادی ” دیده می شود .
او در طول سه دهه سرایش شعر به نظر می رسد که با انتخاب برخی شعرها به تر کیب واحدی برای ارائه ی کتاب : به نفع رویاها ” اقدام کرده است .
باور ندارم که شعر های منتخب همه ی آثار شاعر در دو دهه ی شصت و هفتاد باشد . در هر صورت شاعر سعی کرده است . تا کار های نزدیک به هم ، با شکل و محتوای هماهنگ را برابر مخاطبان خود قرار دهد .
” اله مرادی ” تمام خلاقیت های خود را عرضه کرده است . تجربه ی سال ها فعالیت در زمینه ی شعر ناب ، که وارثان زنده یاد منوچهر اتشی هستند . کنار سر آمدان این حرکت ، هرمز علی پور و سیروس رادمنش ، از ” نرگس فردا ” تا ” جانب کلمات ” و امروز ” به نفع رویا ها “
بیرقی بر سکوت دماوند . تا ارادت خود را به ” فرامرز سلیمانی” نشان دهد . و از دریچه ی تنگ مسجد سلیمان به اندیشه ی جهان راه پیدا کند .
نگاهی به بیرون با تجربه ی سال ها ممارست در صدور شعر به ایران و جهان تا شعاع حرکت خود را با تلاش انکار ناپذیر با همه ی دقت در انتخاب شعر گسترش دهد .
” با صدای شکسته بالی / که نمی دانم به کدام گور می افتد / چقدر ستاره می سوزد / روشنایی آشفته را / چقدر لب از لب وا نمی شود . “
شعر : صفحه ۸۶
تامل و سکوتی که سال ها ” اله مرادی ” تحمل کرده است . سکوتی معنا دار بود ! تلنگری به ذهن ناشران که رغبتی به چاپ مجموعه شعر از خود نشان نمی دهند .
در هر صورت حذف فاصله صورت عینی خود را نشان داد . برای شاعری که نمی داند صدای شکسته بال در کدام گور می افتد . و چقدر ستاره می سوزد و چقدر لب از لب باز نمی شود .
گویی که ظرفیت این شعر ها به کلمه وابسته است . کلمه هایی که امروز در زبان شاعر جاری است . قلمرو دیگری دارد . که سال ها پیش می بایست در برابر مخاطبان خود قرار می گرفت .
به قول رویایی : ” ما شاعران خطر نخواندن ، خوانده نشدن را ، همیشه پیش رو داریم . تا جایی که شاعران خواننده هایی جز شاعران نداشته باشند . شعر در مقابله با این خطر هیچ کاری نمی تواند بکند . جز توقع ، سخت گیری ، و پهلوی جدی شعر را رو کردن ، و این تنها چیزی است که ما را از خطر خوانده نشدن ، نخوانده شدن ، می رهاند . “
” دانستم این نسترن / دیوانه ترین رنگ از سپیدی هاست / خطا نمی کند چشمم / تا ظهر این ایوان خاک خواهد شد / این گونه که بازو به بازوی من است . ”
شعر : صفحه ی ۸۴
دیوانه ترین رنگ از سپیدی ها مرز نمی شناسد ، تولدش این جهانی نیست . عیار زبان معیار مشخصی ندارد . غنای شعر سهمی در زبان و سهمی در زمان دارد . چون شاعر حضور انسان را در شعر جست و جو می کند .
در این حرکت خود را می جوید تا زبان خود را پیدا کند و ربط خود را سامان رابطه هایی کند که مخاطب امروز را با این هنر زبانی دعوت به خوانش شعر خود کند .
از خطابه ی طوفان می گوید ، و از کناره ی سکوت آرام می گذرد . تا زنده بماند به هجایی از التفات مسیح و عبور کند از تاریکی به خصلت خورشید ، ” تا عشق در تبسمی دیگر گریسته شود ” و حنجره ی بهار در تب شقایق بسوزد .
” صدایم می دهد / این درخت / چون تبی که دارم / به رفتن در نظاره ی خویش / و پران سینه بالم نمی دهد / بر شاخه ای نجوا ”
شعر : صفحه ی ۴۴
رابطه ی شاعر با جهان پیرامون او همین صدا است . صدایی که مفهوم فراخوان را در خود دارد . اندکی جسارت برای شاعر کافی است . تا در فضای یک قطعه شعر جلوه های حقیقی زبان را متناسب با زمان و مکان بروز دهد .
” برابر این کوه / نفس هایم به نام کیست / صبح عجیب / در طنین نور /
گوشم به خاکستر / که از شکفتن می نویسم / برابر این کوه ”
شعر : صفحه ی ۸۳
تقدیر ورود واژگان در مصراع برای خلق تصاویر باید با فشردگی در بیان و ایجاز کار کرد های خود را نشان دهد . تا شاعر فراتر از معانی موجود به درک روابط درونی در شعر برسد . و با برجسته کردن نماد ها و نشانه ها بتواند با مخاطبان خود ارتباط برقرار کند .
” طلسمانی سی و شش گره / بر استخوانی از آتشِ فرسودن /
دیر می شود به زانویی که خواهی افتاد / با پنجه ای کشیده /
در لهیب علف ”
شعر : صفحه ی ۴۱
کلمات کلیدی عامل تعیین کننده در شعر هستند . و به خواننده در خوانش شعر کمک می کند . و این کلمات اگر با تکوین تصویر در شعر همراه شود . راه رسیدن به کمال را آسان می کند .
” همیشه نامی از آفتاب / بر گُرده اَم می سوزد / شفاعت دریاست خاکسترم / بر می خیزم از کبود شانه ها / در تابش رنگین کمان ”
شعر : صفحه ی ۵۰
مقر بی قراری در تفکر شاعر رسم رابطه می کند . تا در ارتباط با پدیده های پیرامون خود به جوهر حرکت در خلق و آفرینش شعر برسد . طلیعه ی پرواز این تفکر زمانی شکل می گیرد که شاعر با طیف وسیع تری از واژگان وارد قلمرو شعر شود .
” جز رویا چیزی در پرده نمی زند رنگ خیال / و صورتم نمی بخشد جز کلمات / که سپید از خونم می جهند ”
یا
” هی انگاره ی باد به سرعت خاموشی / و کم و بیش ردی عاجل /
تا تندیسه ی آوار صاعقه بر سایه های رخام ”
شعر : صفحه ی ۸۶
این نوع حرکت خزنده ذهن شاعر را در رسیدن به ساختمان اثر سرعت می بخشد . و شعر در بافت معنایی تجلی معرفت را به سمت تقرب و سازگاری با جهان محسوس آماده می سازد .
از زخمه های ایرانی و یک سال سمفونی تا منظره ی ایثاری کلمات و سطر های بی سَری جنون ، همه و همه به نفع رویا ها صاعقه می شود تا برق نگاه در گستره ی کتاب منتشر شود .
” مرا مشتاقی خویش احاطه می کند / به سوزی دیگر شب /
که فرود می آید از گیسو ”
شعر : صفحه ی ۱۵
” دو شنبه حواشی باران ریز کلام / جوش جوانه می بینمت / به حنجره ی بید بنان / نگو کیستی که شب / از گیسوی تو با باد می پیچم ”
شعر : صفحه ی ۸
” سال ها گریخته ای / با لباس اوفلیا / اما این آب برای مردن نیست /
بر آتش اندوه تو می رقصد / و ستارگانت / به عطر اوفلیا می سوزد “
شعر : صفحه ی ۲۵
تاکیدی که شاعر به نقش واژگان در شعر دارد . تلاش او را برای ارائه ی یک زبان آهنگین مضاعف می کند . تا از همه ی ظرفیت های کلامی به نفع شعر بهره بگیرد .
چرا که شاعر در کسب تئوری شعر ، حد اقل در حوزه ی زبانی زحمت بسیاری متحمل شده است . و با جریان شعر نیمایی به ویژه شعر ناب به خوبی آشنا است .
” بر ساز بی پناهی می نشینم / در شیوع شب / چقدر تابوت /
در گیسوان بید است / کنار رود به جامه ی ستارگان “
شعر : صفحه ی ۶۳
جست و جوی آگاهانه با تکیه بر مبانی نظری و با استفاده از نماد ها به خلق تصویر های ذهنی می پردازد . و به جای کمک گرفتن از ارجاعات بیرونی ماهرانه از اسم ها و صفت ها به صورت احساسی و تخیلی بهره می گیرد تا واکنش های خود را به صورت عینی در خلق ترکیبات جدید و تصویر های بدیع ارائه نماید .
” به سودای در باد انداختن کمرِ چهارم / در بند تعریفی از دریا نیست /
که آرام می شود ”
یا
” بر می خیزد و ُ / به سایه ی هذیانی نخل در آب می اُفتد /
فردای پشت نیزار / شبیه خاکستر بر باد ”
شعر : صفحه ی ۹۲
اَله مرادی در خلق رابطه با مخاطبان خود تمام در ها و معبر ها را باز می گذارد . ابهامی در کار او دیده نمی شود . تصویر های او تفننی نیست
تمام تلاش او برای هویت بخشیدن به اشیا و کوشش برای ثبت تصویر های تجسمی است . شخصیت دادن به پدیده های بیجان به شکل صریح و و آگاهانه برای نقب زدن در برابر منظر های پیش رو تا آن ها را از سطح نجات دهد و به عمق شعر بکشاند .
” به چهره ای بی فصل / هزار دستانه ی رویا در فراسو /
به طعنه بر خندق های راه گاه / با تکیه بر عطر سایه ای /
تنی پروانه و چشمی نیلوفر “
شعر : صفحه ی ۸۰
گشودن افق تازه با منظر های جدید در ساحت شعر و باز کردن دریچه ای برای ورود به سمت ایجاز در بیان تا شعر را از آشفتگی نجات دهد و به تحولی برسد که پاسخ گوی سال ها ممارست در سرایش شعر باشد .
شتاب در کار شاعر دیده نمی شود . تلاش کرده است تا گرفتار سرعت سطر ها در بیان عبارت ها نشود تا در خلوت اندیشه به فرزانگی برسد .
