چند شعر از نادر احمدی( شاعر افغان)
چند شعر از نادر احمدی( شاعر افغان)
فرخنده
فرخنده داشت از خیابان رد می شد.
چشم ها، دست ها و پاها هم با سنگ اش زدند، هم بنزین بر تن اش ریختند و هم با ماشین از روی جنازه اش رد شدند تا بفهمانند که کابل پایتخت افغانستان است.
به این دست هایی که دُم شان را گاز می گیرند
تنها همهمه نمی پاشند
بنزین و
کبریت می آورند
و سنگ را مرتکب قتل عمد می کنند
پوزبند بزن!
پاهایی را
که دنبال دوربین گوشی های همراه پارس می کنند
راه می افتند
شکم ها بشکه ای اند در کوچه
بدون سفسطه
دُم ندارند می روند با دُم
گاز می گیرند حتی چیزی را که قورت داده اند
پوزبند بزن!
انگشت هایی را که فقط به اِزار* بندند
جدولی اند کثیف
آب بینی از روی آستین شان می سُرد
بالا
کجاست
بالا
وقتی سطح نفس کشیدن
پایین است این هوا
عقبگرد می چرخد این خیابان
بر بیشتر از یک پاشنه نمی چرخد
با این وضوح
دارد هیچ کس جرأت نمی کند
به اندازه ی سنگی
آب را سمت رنگ آبی اش بغلتاند
و شکل باد را
پیش از وقوع تغییر دهد
ببینید!
این ماهی چقدر سرخ نمی پرد مگر از ماهیتابه
از زهر فلفل و روغنی که قل می خورد
از زخمی که در قلاب جا مانده
صورتش سمت شعله هاست
و زیبایی اش
از چاقو بر می گردد
هم اکنون
لحظه ی اصابت لیوان
با کف موزاییکی آشپزخانه در من شروع شده
امسال فروردین کجاها که نیست
زمین مگر نمی داند
چرا گل سرخ این قدر “فرخنده” است این روزها!؟
٢۵/٠٣/٢٠١۵
آدلاید
*اِزار: تنبان، پیجامه. بخشی از لباس سنتی افغانستان
ساعت بیست و سه شب هنوز هست
آخرین دقایق یک شنبه
کج کج می خندد
ساعت بیست و سه ی شب
نخوابیده هنوز
این لامپ کم نور که پا در هوا نیست
با نخی آویزان از لبه ی یک سطل
تمام رنگ ها لو نمی رود
عبور ماشین از خیابانی
با خط کشی های سفید
محکم تنه می زند به ساعت
بخشی از ذهن من:
کوهی حامله وسط ترس
دستمال کاغذی
مچاله شدن اش را
پنهان نمی تواند
آخرین استکان خشک می شود در جاظرفی
بدون انگشت هایم
شما بالاجبار از ذهنم بیرون آمدید
آخرین ثانیه های یک شنبه
زل زده به چهره ی خواب
با یک تخت فاصله
صدای باد و پنجره چسپیده اند به دیوار
و
گلوی خشکیده ی ساعت
دارد شکل واقعی نشستنم را بهم می ریزد
ده دقیقه ی آخر
جوراب های نشسته ی دیروز اند
با واژه ها می آیند روی صفحه کلید
می خواهند منجر شوند به من
قسمت خاکستری مغزم کجاست
که نبودن شما را تحریک کند؟
کاری نیست
جز قورت دادن دو تا قرص
و رسیدن به اولین لحظه ی دوشنبه
نمی دانم
نشستنم زیر نور لامپ را کدام ثانیه
بهم می ریزد؟
یا اگر سرم را برگردانم
کدام کلمه منتظر تجزیه ی من است؟
٢٩/١١/٢٠١۵
آدلاید
دُم سگ شدن
آن اگزوز ماشین
بلانسبت دریای کابل
زیر دمبالچه ات چه کار می کند؟
ببین!
یک روزنامه تیتر زده:
تاس ها
با دمبالچه ی شان روی دیوار می نشینند
و کلمات را جنوبی تلفظ می کنند
این اگزوزها
از جاده ی نادر پشتون*
به گذرگاه خیبر* می روند
تنبان* ات بوی باروت می دهد
انصاف نیست
اگر پوزه ات را نبرند به چرا در پشاور
احتمال دارد
بگرام* با ارتفاع زیادی
زیر شیرگل* هایی برود
که اشتباهی رفته بودند بدخشان
امشب
طبق معمول
هواپیمایی
از روی پل سوخته* می گذرد
و کراچی وان* پیر
نسوار*ش را رأس ساعت می گذارد زیر لبش
و شیارهای صورت اش
با غلظت تمام زده بودند زیر خنده
دهان کوچه ها را خالی کن
از تلفظ حرف غین*
دمبالچه ی تو ادامه ی وزیرستان* است
در اولین شب زایمانش
و دُم سگ شدن، شده باشد باید
بر برف های گم شده از این شهر
لکه ی نشستنت باقی ست
١۴/١٢/٢٠١۵
آدلاید
شرح چند واژه:
نادرپشتون از خیابان های معروف کابل که نام حساس برانگیز دارد
گذرگاه خَیْبَر: مرز کوهستانی میان افغانستان و پاکستان
تنبان: پیجامه و بخشی از لباس سنتی افغانستان
بگرام: منطقه ای در شمال کابل که پایگاه نظامی امریکا در آن قرار دارد
شیرگِل: گلی چسبان و سنگین. در زلزله ی بدخشان بخشی از زمین به صورت شیرگِل حرکت کرد و بسیاری را به کام مرگ فرو برد.
پل سوخته: پلی در منطقه ی غرب کابل. جایی که معتادان زیادی را در خود جای داده است.
کراچی وان: گاریچی
نسوار: ناس
“غین” اشاره به اشرف غنی رئیس جمهور کنونی افغانستان دارد که در میان مردم به نام “غین” یاد می شود در برابر رقیب سیاسی اش دکتر عبدالله عبدالله که به نام “عین” یاد می شود.
وزیرستان منطقه ای است پشتون نشین در پاکستان و همجوار افغانستان.
نارنجی
هفت جفت کفش جوان با اکسیژنی روشن از دشت برچی، محله ای در غرب کابل، با مینی بوسی نرسیدند به تلویزیون طلوع. دو چشم سرمه دار با جلیقه ی انتحاری زد به قلب مینی بوس و آن هفت سرنشین با هندسه ای پاره پاره بازگشتند. مریم ابراهیمی یکی آن ها بود.
چشم ها پرتقال بودند
استخوان گونه ها
حروف نام
حرف که می زدی
کلمات
از درخت پرتقال بالا می رفتند
و انگشت های تو
دیوارهای محله ی وزیراکبرخان* را
نارنجی می نوشت
صبح چهار شنبه
وقت راه افتادن آن بوت* های مشکی
از دشت برچی*
هیچ کس
به اضطراب پاندول ساعت
توجه نکرد
نشد
پنجره ی پلاستیک گرفته را
از تگرگ کابل نجات دهی
مادرت
پرنده ای
گیر افتاده در سیم های خاردار دو مرز
طبیعی است
گوزن ها
مرگ در بالاترین قله را
انتخاب می کنند
بهترین میوه
همیشه
ساکن بلندترین شاخه است
درخت پرتقال در دشت برچی
مریم در دشت برچی
مریم در دوربینی
که از چشم هایش پیر می شود
مریم در مینی بوسی که دیگر نیست
مریم
که به شبکه ی تلویزیونی طلوع
نان می دهد
٢۶/٠١/٢٠١۶
آدلاید
وزیراکبرخان : از محله های مرفه نشین کابل
بوت: اینجا کفش پاشنه بلند زنانه منظور است اما در کل بوت یعنی کفش چرمی اعم از مردانه یا زنانه.
دشت برچی: منطقه ای در غرب کابل که عمدتا قوم هزاره در آن ساکن اند.
آب ها غرق شده بودند
اولین زنی که مرا بوسید
لب های تو بود
و پوستم را
بدون هیچ پیراهنی
گاز گرفت
صدا
نه از در می آمد
نه از دیوار
صدا همان تختخوابی ست
که خاورمیانه را میان بازوانمان جا داده بود
و ملافه ها را
بر شعله های تن می دواند
بگذار!
آن دهان
اولین تجربه ی رفتن یک مرد به دریا باشد
آب ها غرق شده بودند
نگفتی
ماهی ها
به کدام اقیانوس باید می گریختند؟
٢٢/٠٣/٢٠١۶
آدلاید
داستایوفسکی
این تو نیستی که رو به رویم نشسته
کلمات را در ذهنم جا به جا می کند
و پُر است از همفری بوگارت در کازابلانکا
باد
اولین مهاجر جهان
دور افتاده از معشوقه اش
این داستایوفسکی است
با چشمانی نافذ
انگشت های قلمی
و بالاپوشی به رنگ مسکو
نشسته رو به روی من
تا شخصیت جدیدی خلق کند
صورتی مرتعش
چشم هایی کاملا گود افتاده
ایستاده
در خیابانی به اندازه ی برف
این که با واژه ها در افتاده
من نیستم
کلماتی است
که از آن انگشت ها شروع شدند
تکلیفم
در هوای بدون بوسه چیست؟
هوا از دیماه گذشته
و برف
صدای پنجره را تغییر داده است
می خواهم بفهمی
امروز یازدهم دسامبر است
جنایت و مکافات
سطر سطر لبی است که در دهانم جا مانده است
این دوست داشتن
رفتن در ذهن داستایوفسکی
و زندگی با کلماتی است
که از زادگاه شان تا سیب ری را تجربه کرده اند
١١/٠١٢/٢٠١۵
آدلاید
داستانی از فاطمه دریکوند
در قند زندگی
داستانی از فاطمه دریکوند
تهوع چرا !؟ آره حق داری ، معمولا غش می کنن این طور مواقع . شاید باور نکنی اما از قند زندگی ! آره قند زندگی ؛ چیزی که تا حالا جرات نکردم در باره اش حرف بزنم ؛ از ترس قضاوت و پیش داوریا از ترس اشک و ناله ها ! اگه قول بدی سکوت کنی بی عز و جز شاید بشه در موردش حرف زد .
سرم رو گذاشته بودم رو نرمی خاک ، مخمل گل رز گونه ام رو نوازش می کرد ، آرامش عجیبی داشت ، چشمم مونده بود روی کلمه ی نارگل که آرام گرفته بود زیر حلقه ی بزرگ گل ؛ یک کلمه ساده ، بی هیچ انعکاسی از آه و ناله ! آبجی سارا محکم دستم را توی دستش گرفته بود ، هر چند سایه ی کدورتها نمی ذاشت گرماش رو حس کنم ! بی زار از ونگ ونگ و اداها سعی می کردم یه گوشم رو با بازوم و اون یکی رو با چسبوندن به زمین کیپ کنم . چشم به هم می فشردم ، بیدارِ بیدار بودم ! دلم می خواست بگریزم از حالا ، به ده سال ، بیست سال بعد زمانی که این خاطرات و تصاویر تلخ ، محو و کم رنگ شده باشن ، به خصوص این کابوس شب آخر ! تنم یخ کرد ، سردِ سرد ، مگر آخرین تصویر مادربزرگ از ذهن مامان کم رنگ شده بود !؟ نه ؛ لحظه آخر روشن تر از همیشه بر گشته بود و تکرار تکرار تکرار ، لرز لرز لرز ، دستم می لرزید ، سارا سریع سرم را بر داشت و جیغ کشید : ” وای خدااا ! دوباره داره غش می کنه ! ” نگاش کردم : ” راحتم بذار ! ” به زور لیوان شربت را بالا آورد ، دستش می لرزید قطره های غلیظ شربت روی برگ و گلا راه افتادند ، درشت و متبلور ، زیر گرد و غبار متورم می شدند و غلتان ، دملهای چرکی دل و روده ام را به هم می آوردند . از حلقه جمعیت دویدم بیرون و به خود پیچیدم از درد و تهوع . سارا قبل از همه رسید و دوباره منو محکم توی حلقه بازوهاش گرفت. دست بر دار نبود . دلم می خواست داد بزنم ” ولم کن نمی خوا ادای مامانُ در بیاری ! ” اما خفه فقط می لرزیدم . از تلا فی کردن بیزارم از دلسوزی و ترحم بیشتر . حتا وقتی مطمئن بودم سارا هم درمانده تر از خودم داره دنبال یک مونس و هم دم جدید می گرده ؛ به خصوص با وضعیت دخترش ! لجم می گیرد ازش که همیشه به رابطه من و مامان رشک می برد به طعنه می گفت : ” خدا همه ی شانسُ داده به تحت قاریا ! ” اما بحث بچه اول و آخر نبود ، بعد مرگ بابا تنهایی باعث شده بود من و مامان همه ی دنیای هم بشیم ، توی همه ی عروسیا ، جشن و مهمونیا ، حتا تولدا با هم بودیم ، بیشتر شبیه دو قولوها بودیم . حسودا می گفتن : ” حاج خانم اصلا هوای سن و سالشُ نداره ! “ منصف ترا می گفتن : ” از بس با دختر جوونش می پره فکر و روحیه اش جوون مونده ! ” اما همه ی مسئله این نبود ، مامان هدف بزرگتری داشت می خواست این طوری به جنگ با دشمن بزرگ خانوادگی ی بره ، سرطانی که بابا رو شکار کرده بود و دختر سارا را از همون کودکی گرفتار، هر چند دیگه به بچه ی سرطانی سارا عادت کرده بودیم اما مامان نمی خواست زیر سایه این ارث وامونده تلف بشیم ، با هر جوش و دمل ، سرما خوردگی و سر درد مثل بیشتر فامیل از ترس و توهم بمیریم و زنده بشیم . اما به قول مامان سنبه سرطان پر زور تر بود ، سرطانِ خون داداش امید رضا که قطعی شد همه ی دعاها ، امید و آرزوها ، شاید و بایدها به هم ریخت . مامان دور همه چی رو خط کشید و افتاد دنبال آخرین درمونای بی نتیجه ، همه چی حتا خودش ُ فراموش کرد . به هیچ وجه راضی نمی شد برا دل دردای شدیدش بره دکتر . مطمئنم بعد از بیماری امید دیگه از جون خودش نمی ترسید ؛ فقط نمی خواست درگیر بشه . مقاومتش تا وقتی دوام آورد که بیهوش شد . دکتر شهر خودمون خیلی بی رحم نبود ، با چشمانی که از تاسف تنگ شده بودن در نهایت ناامیدی گفت : ” نمی شه گفت هیچ امیدی نیست به هر حال توی تهران امکانات بهتری هست . ” بر عکس دکتر پیر تهرانی که خیلی زود تسلیم شد و گفت : ” آفرین دخترم ! حالا که تحملشُ داری می گم ، حقیقت اینه که غده هاش بد جوری رشد کردن ، شیمی درمانی هم فقط یه هزینه ی بی خود و درد و رنج بیشتره براتون ؛ بهترین راه اینه که ببریدش خونه و مراقبش باشین تا …! ” دکتر زیر نگاه سرد و سوال – تا کجا ؟- که ازش نپرسیدم روشو بر گردوند ، انگار بخواد دلداری بده یا توجیه کنه گفت : ” مامانت از مدتها قبل این بیماری رو به صورت نهفته داشته ، یه شوک ، به قول خودت بیماری پسرش باعث شده یه هو بروز کنه ! بدجوری هم بروز کرده ! ” پرستاری از بچه سارا و این اواخر داداش باعث شده بود اطلاعات خوبی از پرستاری داشته باشم . باید قند و فشارش را کنترل می کردم مسکن و سرم هاشو تزریق و غذاشو کنترل . از تهران همراه داداش امید که دومین مرحله شیمی درمانی اش هم بی نتیجه تمام شده بود یه راست رفتیم مشهد . آخرین سفر ! مثل آخرین سفر بیشتر فامیل خوابیده زیر طاق بزرگ قبرستان فامیلی ! توی هرم به کلی خودش و درد و بیماریش را فراموش کرده بود همه ی زورش را می زد به ضریح برسه . به خدمه التماس می کردم کمکش کنن از سد زنها بگذره . چنگ که به ضریح زد زیر بازوشو گرفته بودم از ته دل می نالید : ” یا امام غریب امید رضام رو از تو می خوام ! بهش رحم کن ! به جوونیش ! به زندگیش ! به دخترش ! به این طفل معصوم ، نذار یتیم بشه ، مثل این …! مامان نذاشته بود مرگ بابا خیلی هم تلخ و سخت باشه و طعم واقعی سرطان رو بچشیم اما حالا ! سرم تیر می کشید ، داشتم وا قعا یتیم می شدم ! یه لحظه گفتم : ” و به خودش هم رحم کن به مامانم به … ! ” نذاشت ادامه بدم ، دستمو چنگ زد : ” سم سم عزیزم ! اینطور نگو جگرم ُ سوختی ! بگو به دادا شت رحم کنه که هنوز سی سالش نشده من زندگی می خوام چکار ! ؟ ” موج جمعیت پرتش کرد عقب به سختی و نیمه جان بیرونش کشیدم . دست بردار نبود همچنان رو به ضریح ضجه می زد و دعا می کرد . دستها و شانه هاش را می مالیدم از نفس که داشت می افتاد نالید : ” حداقل نذار مرگشُ ببینم ! منو قبل اون ببر ! ” این التماس آخرش لجم را در آورده بود ، داشت برای مردن هم التماس می کرد با خودم عهد کردم اگه دعاش نگرفت نذارم مرگ امید رو ببینه ! برگشتیم خونه ؛ دو طبقه سیاه گرانیت نبش خیابان که روزگاری بهترین خانه محله بود جولانگاه مرگ شده بود با دو بیمار محتضر ساکن دو طبقه اش . شوم و نفرین شده ، موهوم و مرموز با اون هیبت سیاش حتا از بیرون هم توی دل همه را خالی می کرد . مامان تا می تونست خودش را می رسوند به طبقه بالا پیش داداش ، این اواخر یکیشون رو بغل می زدیم می بردیم پیش اون یکی . امید چند روز قبل از مرگش به همان نتیجه ای رسید که من رسیده بودم زیر گوشم گفت : ” مامان شب و روز دستش به درگاه خداس که مرگ منو نبینه ، بینم می تونی کاری کنی این آخرین آرزوش بر آورده بشه ! ” به بقیه که گفتم داداش رحمان ناچارقبول کرد . آبجی سارا مردد زیر بار نرفت . روزهای آخر تقریبا بیهوش بود که رحمان اونو همراه زن و بچه اش برد خونه ی خودش . به مامان گفتیم برا دور جدید شیمی درمانی بردنش تهران ! دروغی که در ابتدا به هم بافتنش آسونه و به فکر آینده اش نیستی ! باور نمی کنی همین دروغ مصلحتی روز مرگش رو تبدیل کرد به کابوسی وحشتناک تر از خود مرگ . از صبح نگران توی خونه راه می رفتم اضطرابم به مامان هم سرایت کرده بود . می دونست اتفاقی افتاده ، بی خود براش مورفین زدم ، چرت می زد اما خوابش نمی برد . از نگرانی پرده ها را کشیده بودم درها و پنجره ها را کیپ کردم می ترسیدم صدای کاروان تشییع که از خیابان می گذشت بیاید تو ، صدای تلویزیون را زیاد کردم . داداش رحمان هم می دونست از خیابان که گذشتن بلندگوها را بسته بود . یه لحظه از لای پنجره عبور آرام و تدریجی آمبولانس و ماشینهای سیاه پوش رو دیدم همه شون به نظرم یه پیکره ی واحد اومدن ، لشکر مرگ اولین شکارش را با حرکتی خزنده می برد . دویدم تو حمام تا آب نگذاره ذره ای از هق هق ام یا قطره ای از اشکم پا بگیره . تمام فکرم توی قبرستان بود . آه و حسرت فامیل که حالا بیشتر از داداش ناکام برای مامان بدبخت و بی خبر بود . بی نوا نارگل ! بدبخت نارگل ! این بی خبری سعادت بود یا بیچاره گی ! مرز خوشبختی و بدبختی رو چی تعین می کنه ؟ اگه گفته بودم و الان از درد به خودش می پیچید بهتر بود یا الان که یه ذره امید داره ؛ هر چند امید واهی که برا بقیه شکل غمباد شده باشه . برای این بدبخترین زن ، سوژه امروز نوا و ناله های فامیل که داره از اضطراب می میره چه می شه کرد که این همه رقت انگیز نباشه !؟ یه هو زد م به سیم آخر لباس پوشیدم و زیر نگاه نگران مامان که چرت می زد دویدم تو اتاق خواب ، زنگ تلفن را در آوردم بعد ذوق زده جیغ کشیدم و پریدم توی بغل مامان که نیم خیز شده بود . ” مامان باید مژده بدی ! داداش رحمان زنگ زد ، دکترا گفتن دور جدید شیمی درمانی خیلی خوب بوده ؛ می شه امیدوار بود ! ” مامان از ته دل الهی شکر گفت . چنان هق هقی توی بغلش می زدم که شکرهای ممتدش قطع شدند دست به اشکام کشید : ” این همه اشک دیگه برای چی !؟ شیرجه زدم پایین تخت و سرم خورد به پا تختی ” اشک شوقه مامان ! “ دویدم ورم پیشانی و اشکم را بردم زیر شیر آب . به داداش رحمان که گفتم سرزنشم کرد : ” داری دیونه می شی دختر ! آخیه این کارا چیه !؟ اما دست آخر تسلیم شد و مثلا از بیمارستان و کنار امید به مامان زنگ زد و خبرو تایید کرد . زنِ داداش امید هم از خونه ی پدرش بارها همون کار را کرد . آبجی سارا همیشه از عاقبت کار می ترسوندم . از پچ پچه های فامیل و همسایه ها می ترسیدم ، باید مواظب حرفها و سوال و جوابهاشون می بودم ؛ می مردم و زنده می شدم تا هر ملاقاتی تموم می شد . برای همین سعی کردم به حداقل برسند به بهانه خواب و استراحت بیشترِ مامان کاری کردم رفت و آمدها کمتر و کمتر بشن . حسابی منزوی شدیم . سارا همه اش را گردن من می انداخت . رحمان از سوال و جوابهای بی پایان مامان در باره امید و وضعیت درمانش کلافه می شد ، می ترسید بیاد خونه . مدام قندش را کنترل می کردم وقتی می افتاد فوری آب قند توی حلقش می ریختم و بعد می بردمش بیمارستان ؛ اکسیژن براش می زدند و رگ تازه می گرفتن برا آنژوکتش . به غده های ریز و درشت توی شکمش می شد فکر نکرد اما زخم های سیاه و متورم رگهای دست ، پا و گردنش سوزن می شدن توی ذهن و چشمم ! از درد که به خود می پیچید ناچار رو بر می گردوندم از صورت مچاله شده اش . اون برا من دلش می سوخت که آه و ناله کنه و ضجه بزنه و من هر چند دلم می خواست همراهش همه ی دردای دنیا را گریه کنم اما چاره ای نبود باید مقاومت می کردم تا خودشو نبازه . به مورفین پناه می بردم ؛ مورفین مورفین مورفین ، وای به روزی که مورفین هم جواب نمی داد ! نزدیکترین اورژانس پاتوق بیشتر شبام شده بود بیشتر از تنهایی به اونجا پناه می بردیم . کم کم داشت به قضیه امید شک می کرد و ناامید می شد . یه روز گفتم : ” دکترا گفتن بهتر بشه می فرستنش خارج ؛ شاید مجبور شیم خونه رو براش بفروشیم ” چنان از ته دل گفت : ” انشالله ” که انگار آرزویی جز فروش اون خانه نداشت . کمی جون گرفت و بعد مدتها بلند شد سرشو شانه زد و موهاشو بافت . قندش که می افتاد اگر یکی دو درجه پایین تر می رفت همه چیز تمام بود ؛ شاید می رسید به آرامش ابدی . برای چه باید نگه اش می داشتم ؟ نمی دونم ، برا امیدهای واهی ؛ رتبه کنکور ارشد را که اصلا امتحان نداده بودم به دروغ گفتم عالی شده ؛ بذار با یکی دیگه از آرزوهاش سر خوش باشه ، چرا باید بمیره ، این یعنی تسلیم شدن به مرگ مقتدر و بی رحم . مرگی که این روزها بیشتر توی اورژانس با هاش رو به رو می شدم . مرگ به واسطه یه قرص کوچولو ، لیوانی آب گچ ، یه زنبور قرمز یا یه قوطی کنسرو فاسد . اما در هر حالت با اون ویژگی منحصر به فرد لاعلاج و ناگزیر بودنش نتیجه کارش یکی بود . مامان به مرگهای تصادفی و فوری با حسرت تاسف و احترام نگاه می کرد بر عکس خودکشیها ؛ هر چند دل رحم تر از اون بود که تحقیر و تنفرش را بیان کنه اما از نگاهش می شد خوند که اینها را مثل بقیه مهیب ، پر شکوه و تقدیر خدا نمی بینه .؛ بیشتر بازیچه بودن تا مرگ . مدام می ترسیدم آیا منم مرگ رو بازیچه کرده بودم ؟ مرگ رو یا زندگی رو ! ؟ آگه از مامان بپرسم چکار کنم ، چی می گه ؟ مطمئنم می گه بذار تموم شه ، اما من نمی تونسم ! یه شب تو اورژانس زن جوونی رو به خاطر درد ناگهانی مچ پا آورده بودن . دکتر مستقیم به شوهرش گفت : ” یه لخته از سیاهرگ پاش شروع کرده داره می آد بالا ما هر کاری از دستمون بیاد می کنیم که به قلب نرسه اما اگه برسه کار تمومه ! ” مرد دستپاچه خانواده زن رو خبر کرد اومدن ، زنه داشت حرف می زد چیزی نمی دونست ؛ ندونستی که اون خوشوقت ترین آدم جمع کرده بود . مادرش اون بیرون داشت خودشو از دعا ، ناله و نذر و نیاز می کشت . برادره سعی می کرد با شوخی و خنده شک خواهرش رو از بین ببره . حس می کردم از جک و شوخیاش خون سیاه می ریزه ؛ بعد از هر زهر خندی روش رو که بر می گردوند کبود و خاکستری می شد و مسخ ! . ساعت به ساعت می بردنش زیر دستگاه و حرکت لخته رو کنترل می کردن . هیچ دارویی اثر نمی کرد ، لخته دست بر دار نبود هجوم قلب رو آورده بود . مرگ این دفعه به نظرم خیلی کوچولو ، حقیر و مرموز بود ، اما مثل همیشه بی رحم و قدرت برتر ! پدره کنار تخت مثل چوب ایستاده بود هر بار که دکتر و پرستارا مستاصل دخترش رو بر می گردوند اندکی خم تر می شد حس کردم تریک تریک استخوناشو می شنوم ، تا صبح کمرش کامل خم شده بود . شوهرش گاهی خم می شد و ران زن را تو حلقه دستاش می فشرد ، بعد زیر نگاه سرد و عاقل اندر سفیه پرستارا رهاش می کرد و با نفسی عمیق عقب می کشید . حس می کردم مرگ موزی و مرموز خنده اش گرفت . مرد به بقیه التماس می کرد بچه سه ساله اش رو ببرن خونه اما هیچکس حاضر نبود جنب بخوره تلاشم برا خوابوندن بچه بی فایده بود ؛ او نم فاجعه را حس کرده بود . مادرِ زن هر بار که دخترش بیرون بود با آه و ناله از سلامتی دخترش می گفت و اینکه توی عمرش جز برای تولد بچه اش بیمارستان نرفته . از ارث سلامت خانوادگی اش با غرور می گفت اما از سعادتی که ناگهان به تاراج رفته بود با حسرتی حرف می زد که انگار هرگز هیچ ارزشی نداشته . چیزی که برا ما یه آرزوی دور و درازه . چهار صبح زن حسابی ترس برش داشته بود اما به مردن شاید فکر هم نمی کرد ، باورش سخت بود ، همین طور که حرف می زد تموم کرد . برا خودش راحت و بی درد سر بود اما بقیه ! خدا می دونه چه شبی را گذرونده بودن !
دلم می خواست از مامان بپرسم همچین مرگی رو برا خودش می پسنده ؟ اما نمی تونستم . مامان گفت : ” خدا به دور کنه از بچه هام ، خدا همچین مرگی رو هرگز نصیب هیچکس نکنه ! ” یعنی از سرطان بدتری هم هست ؟ آره ، چون تا امیدی هست زندگی هم هست ؛ هر چند زندگی خلاصه شده باشه توی آب قند و وسوسه دادن و ندادن و رفت و آمد بین خونه و اورژانس . جاهای دیگه هم فرقی نمی کرد ، وقتی با مرگ دمخور می شی سمج و لجباز همه جا باهات می آد . فکر می کنی بیشتر یه تفکره تا یه واقعیت عینی .بعد مدتها یه روز اردیبهشتی به اصرار مامان و دوستم فرناز رفتیم کوه . توی دره نشسته بودیم دلم سخت هوای بالای کوه و نزدیک شدن به ابرها رو کرده بود . تو بچگی فکر می کردم اگه دستم به ابرها برسه هر دعایی بکنم مستجاب می شه ، حتا دعا و آرزوهای محال ! حالا می دونستم هر دوش محاله اما راه افتادم . فرناز رو به زور دست به سر کردم و به سختی خودمو رسوندم به صخره های بالای کوه . ابرها دور و دورتر شده بودن اما هنوز به هم می پیچدن ، نسیم ملایمی می وزید و رنگین کمان نیمی از آسمون روبرو رو کمون کشیده بود . اون بالا دیگه خبر ازعلفهای تا زانوی دامنه کوه نبود که هوس می کنی توشون غلت بزنی . روی صخره ای نشستم شکوفه های بادام و زالزالکهای سفید پوش لای صخره ها بعد از مدتها بدجوری چشمم را گرفته بودن عمیق نفس کشیدم . هنوز نفسم جا نیامده بود که سایه پرنده ای بزرگ از روم گذشت . پرنده های بالای کوه هر چند باشکوه و پر هیبتن اما مهیب و ترسناکن . انعکاس آواز یکیشون توی کوه نشست ته صدایش ختم می شد به ” آه آه آه ” سریع از جا کندم ؛ عین ناله ی مامان بود ! ” نکنه داره درد می کشه ! شاید قندش افتاده شاید … ” خم شدم زمین را چنگ زدم کوچکترین چیزی که یه دستم اومد یک تخته سنگ بود کوبیدمش به آسمون ” خدااااا! ارث قطع بود سرطانو نصیب ما کردی !؟ ” سنگ روی صخره ریز ریز شد ، صخره انگار با غلغلکی مسخره می خندید . تخته سنگ بزرگتری به صخره کوبیدم ” خدااااا مگه ما چه گناهی کردیم ! ” تراشه های سنگ به طرفم بر گشتنند. همچنان سنگ می زد م به صخره ” اون از بابام اینم از مامان و داداشم ! آسمون نم نم می بارید با رعدای پراکنده .” خدااااا! خاله ام رو نمی بینی ؟ چهار ساله داره زجر می کشه می ترسه غده زیر بغلش رو که قد یه سیب شده نشون دکتر بده ! ” صدای موبایلم در اومده بود می دونستم فرنازه حتمن از رعد و برق می ترسه می خواد توصیه های ایمنی باباش رو بهم بگه . داد زدم ” ای تف به این زندگی ، مرگ از این با شکوه تر کجای دنیا گیر می آد ! بمونم که چی بشه ، مثل بقیه اسیر جناب سرطان بشم ! ” رعد جا تا جا آسمونو روشن می کرد ، آخرین سنگم گرفت به تن سوخته یک زالزاک و توده ای زغال و برگ سوخته ازش ریخت . میون زالزالکهای پر شکوفه این یکی جالب بود به طرفش رفتم ” اینهم سرطانی زالزالکها ! ” باید کار صاعقه باشه ، چه قدرتی داشته که اینو زغال کرده ! ترس ورم داشت ، دقت کردم شاخه ی نسوخته زالزالک که از پشت تخته سنگی در اومده بود غرق شکوفه بود ؛ یه پاردوکس عجیب ” این هم شاخ امید زلزالک سوخته ! ” آرام عقب نشستم و زیر صخره ای پناه گرفتم موبایلم را جواب دادم و خیال فرناز را راحت کردم . چشمم روی تپه ی روبرو رد علفزار سبز سیر و پونه زار را گرفت تا رسید به چشمه با دو سیاه چادر یه طرف و یه سیاه چادر طرف دیگه ا ش . چادر تنها کنار تک درخت بزرگی بود . زنی از سیاه چادر در اومد دیگی تو دستش بود . زن پسری را که توی طنابِ آویخته به درخت نشسته بود پایین گذاشت . پسر با اصرار دنبال زن می دوید . زن با پرتاب سنگ پسرو به طرف چادر می فرستاد . هنوز پسر به چادر نرسیده بود که رعد تمام تپه را روشن کرد . درخت بزرگ یه گله آتش شد ، دیگ به طرف دامنه ی تپه چرخ می خورد تا در گرمب مهیب صاعقه گم شد . رگبار باران گرفت روی آتش درخت ، پشت دود و بخار زن روی زمین افتاده بود . پسر میان زمین و آسمان بالا و پایین می پرید . دو زن به همراه پیرمردی از چادرهای روبه رو خود را به زن رسوندن . زنها به سر و روی خود می زدند. پیرمرد کنار زن زانو زد وقتی بلند شد دو زن دست و پای مرده یا شابد مصدوم رو گرفتن و بردنش زیر چادر . از درخت یک کپه ی بزرگ زغال به جا مانده بود . بلند شدم تمام تنم غرق عرق بود . دانه های درشت عرق حالا داشتند یخ می زدند و سر تا پا می لرزیدم . وحشت زده پا به فرار گذاشتم . نه مرگ شوخی و تعارف برادار نیست ؛ می تونست من جای اون زن باشم . مرگ این دفعه وحشی و قوی پنجه بود . بی محابا می دویدم صخره ها و تیزی سنگها با تیغ شاخه ها و بوته ها سر تا پا زخمی ام کرده بودند ، تمام دستام خار بودن اما اینا همه در برابر زندگی هیچن . روی برجستگی لیز صخره ای ایستادم یه لحظه به دره زیر پام نگاه کردم ، مور مورم شد از ترس سقوط . ته دره گونی پیچیده شده به کنده یه بید منو یاد جسد مچاله شده پسر توی اورژانس انداخت ؛ از کوه پرت شده بود و یه استخون سالم تو تمام تنش نمونده بود . پسر همراهش با وحشتی نزدیک به جنون می گفت : ” باورتون نمی شه تمام طول راه چشماش دو دو می زدن تو این صورت که فقط یه مشت گوشت خونیه ! . فکر کردم چشای مرگ بودن که با تموم قدرت پسره رو هل داده بود و رفته بود توی حدقه هاش ! می دویدم و باد این بار از رودخونه بوی جسد متعفن سالها پیش رو می آورد . زیر صخره ای نشستم ، به فرناز زنگ زدم و ماجرا ی زن عشایرُ گفتم ؛ شاید هنوز امیدی بود . از قول باباش گفت : ” تو فعلا خودت بیا پایین تا بینم چکار می تونیم بکنیم ” وقتی رسیدم بابای فرناز گفت : ” اونا اون ور رودخونه ان ما تا برسیم به پل کلی طول می کشه ؛ تازه جاده ی اون طرف یه مالروه اونا خودشون تراکتور و اسب و قاطر دارن اگه واقعا این اتفاق افتاده باشه ” . از نگاه تندم چرخید ” خب منظورم اینه که اگه زنده مونده باشه می رسوننش بیمارستان . ” دلخور و نگران سکوت کردم ،نمی دونستم تقصیرمرگ اندیشی منه یا تنبلی و بی خیالی اونا . ماجرای این یکی رو که برا مامان گفتم با حسرت گفت خوش به حالش خدا بیامرز چه مرگ راحتی داشته ! چیزی از پسرش نگفتم که مطمئنم آخرین تصویر مادرش تا ابد توی ذهنش می مونه مثل آخرین تصویر خود مامان از مادربزرگ ! تصویرآخری که فقط یه بار تو شب مرگ بابا در باره اش بهم گفته بود . شاید می خواست برا جسد سالم بابا شکر گزار باشم . بمب خورده بود درست وسط حیاط و درخت توت . نیمی از پوست و موی سر مادرش پیچیده به میل و بافتنی سوخته بالای شاخه ها ی سیاه پیدا شده بود و چشم از حد قه در آمده اش لای کلاف کاموا توی حوض آب . راز هرگز توت نخوردن مامان را فقط من می دونستم . پرستار چشم آبی توی اورژانس هم راز آب قندهای منو فهمیده بود ، بارها به زبان بی زبانی گفته بود دست بر دارم از این کار اما خودمو به نفهمی می زدم . روزهای آخر بی فایده بودن این کارا و امیدی که حسابی نا امید شده بود همه چیز را به هم ریخت ” نگه ش دارم که چی ؟ زجر بیشتر ! ” اما نمی تونستم ادامه ندم . پرستار دست آخر با غیظ چرخید یه قطره ی داغ که مطمئنم اشکش بود روی دستم چکید ، می خواست بگه آب سرمه ، روش رو بر نگردوند ، داد زد ” چرا نمی ذاری این بدبخت راحت شه ؟ ” دنبالش دویدم : ” خودتون چرا دستگاههای این پسر مرگ مغزی رو نمی بندید ؟ ” گفت : ” این دوتا با هم فرق دارن ” داد زدم : ” چه فرقی ؟ ” شانه ای بالا انداخت ” نمی دونم اما مطمئنم فرق دارن مورد پسره رو علم پزشکی می گه اما مورد تو یه خود سریه ” تا توی ایستگاه پرستاری رفتم ” من می دونم که اگه این آب قند رو بهش ندم می میره اما اگه بدم نمی میره ؛ می گی خودم رو به نفهمی بزنم و بذارم بمیره ! ” غضبناک نگام می کرد . تو سر خودم زدم ” ای خدا ! لعنت به این دونستن ، کاش خنگ بودم ، هیچی نمی فهمیدم ! ” می خواست از ایستگاه بیرونم کنه ، به طرفش هجوم بردم ” اصلا بگو بینم اگه مامان خودت بود هم این طوری حکم می کردی ! ؟ ” عقب کشید ” ولم کن ! غلط کردم ، من هیچی نمی دونم ! ” دوست چاقش که چرت می زد همه چی رو فهمید ، با پوزخندی که نمی دونم از حسرت بود یا تمسخر گفت : ” جالبه ؛ قند زندگی بخش ! قندی که بیشتر خانواده و فامیل منو گرفتار کرده و و هی داره می کشه این جا اکسیر حیات شده ! ” بعد از اون پرستار چشم آبی سکوت کرد با یه جور همراهی . بر عکس همکارش که رفت به بچه ها گفت . داداش رحمان و آبجی سارا توی حیاط باهام حرف زدن اما نتونستن راضیم کنن دست بر دارم . آبجی آخرش داد زد ” توی خود خواه می خوای به زور نگه اش داری برا خودت ؛ جون به سرش می کنی که تنها نشی ، چرا نمی ذاری بمیره و راحت شه ! ”
یقه اش رو چنگ زدم ” بفرما بیا برو اکسیژنش رو ببند و خلاص ! ” داداش رحمان هلم داد ” دختره ی خود سر برو هر کاری می خوای بکن به این بیچاره چکار داری ؟ خودش کم مصیبت داره ! ” آبجی با دست لرزان تهدیدم کرد ” به ارواح خاک داداش بدبخت که هنوز کفنش خشک نشده مامان بهوش بیاد همه چیو بهش می گم ! ” توی سالن که دویدم پرستار چاق زیر چشمی منو می پاید می خواست از نتیجه خبر چینی اش لذت ببره ، یا شاید هم در افتادنش با قند . مشت مشت آب می کوبیدم به آینه . یعنی حق با ساراست من مامان رو برا خودم می خوام !؟ نه ، داشتن یه جنازه چه لطفی داره ؟ پس این چه جور در افتادن با مرگه !؟ تنهاتر شدم دیگه کمتر بهشون زنگ می زدم با آژانس می بردمش بیمارستان . داداش می اومد ساکت نگاه می کرد شرمنده ، بدهکار و طلبکار نشون می داد . می ترسیدم سارا قسمی که خورده عملی کنه وقتی می اومد نگهبانش می شدم ، خودش هم کمتر می اومد ، می ترسید باهاش تنها بمونه شاید شرمسار بود از قسمی که حالا رو دستش مونده بود ؛ بیماری دخترش که با سرما خوردگی عود کرده بود فرصت زیادی براش نمی ذاشت . من مونده بودم و لیوانهای آب قند که پر و خالی می شدن ، گاهی دو سه لیوان می شکستم چند لیوان شربت می ریختم توی سینک و دست آخر تسلیم می شدم یکی را می ریختم توی حلقش و می بردمش بیمارستان . شب آخر که آب قند هم افاقه نکرد پرستار چشم آبی هم بود . گفت ” دیگه جواب نمی ده ! ؟ ” باید خوشحال بود یا ناراحت ، نمی دونستیم . مادر یک ریز از گذشته ها حرف می زد ، از پدر و پدر بزرگ و مرده هایی که تمام تختای اورژانسُ پر کرده بودن ، با لرز و رعشه اشاره می کرد به تکه ها ی جسد مادرش ، گاهی هم از سوسک و موشای که پیشتر توی اورژانس می اومدن مچاله می شد و با ناله ای خفه شکایت می کرد ، سوسک و موشای توهمی از بقیه چیزای که می گفت زجر آورتر بود ن ؛ تصور اینکه تجسم گناهاش باشن بند بند استخونامو می لرزوند ؛ کدوم گناه !؟ بر عکس ، لحظاتی که دعا می کرد یا طلب آمرزش و بخشایش آرام می شدم . پروانه سیاهی که دور سرش بال بال می زد یه لحظه برام تجسم عینی مرگ شد . تمام تنم مثل وقتی دچار کابوس می شی کرخ شد ، نتونستم بهش حمله کنم اما از برق نگام چنان محو شد که هنوز هم مطمئن نیستم مرگ نبوده . هم من هم پرستار می دونستیم آخر راهه ؛ نه تنها از آب قندی که دیگه جواب نمی داد از امواتی که احاطه اش کرده بودن و در رفتن از جمعشون غیر ممکن بود . پرستار گفت : ” فکر نمی کنی بهتره ببریش خونه آخه اینجا چرا ؟ ! ” حق با اون بود ، برام آژانس گرفت و تا دم در باهام اومد . راننده آژانس بار چندمش بود که ما را می رسوند ، خونه رو بلد بود . از خونه و مرگی که منتظر توش خیمه زده بود وحشت داشتم . حرفای مامان دیگه مفهوم نبودن . محکم تو بغل گرفته بودمش و چند بار مسیر رو عوض کردم ، می خواستم تا صبح توی شهر بچرخونمش . راننده وقتی اعتراضش اثر نکرد گفت ” این کارچیه خواهر من الان بهم گیر می دن ! ” گفتم : ” نترس کسی به یه محتضر گیر نمی ده ” زد کنار و پیاده شد ” چرا نمی بریش خونه ؟ ” خودم هم درست نمی دونستم چرا ، هم ترس بود هم لجبازی هم تنفر هم … . راننده گفت : ” خب زنگ بزن خواهر برادرات ” سخت خودم را گرفتم که اشکم در نیاد ، انگار به زخم کهنه ای خنجر زده باشه ، گفتم : ” می خوام آرزو به دلشون بمونه موقع مرگ کنار مامان باشن ؛ نمی دونی چه خونی به دلم کردن ! ” راننده دوباره نشست پشت فرمون ” که این طور ! پس می خوای با این جنازه تسویه حساب راه بندازی ! دست بردار دختر جون ! تو بچه ای نمی فهمی این بیچاره الان باید توی خونه اش دراز کشیده باشه براش قرآن بخونن؛ این طوری به خدا معصیت داره ! ” گفتم : “خواهرم قسم خوره موضوع مرگ داداش رو که از مامان پنهون کردم بهش بگه ، می ترسم ” اما مسئله ی مهمترو نگفتم ، این که از مرگ هم می ترسیدم هم متنفر بودم و نمی خواستم مامانو تسلیمش کنم . راننده گفت ” این حرفا چیه زن بیچاره که دیگه چیزی نمی شنوه ، می خوای بیا بریم خونهی ما عیالم رو بیارم تا صبح پیشت بمونیم یا می گی نه ، من خودم همسایه هاتون خبر می کنم . جلوی خونه مامان رو بغل زدم و از پله ها دویدم بالا از بیست و پنج کیلوی سابق هم کمتر شده بود . رو تخت درازش کردم . راننده اومد تو ، گفت : ” به همسایه جفتی گفتم داره می آد ” مامان یه مرتبه به حرف اومد ، گفت : ” بابات خسته است براش آب بیار ! ” بعد لبخند زد : ” برا من نه ، برا من … ” برا اون چی ؟ مطمئنم آب قند نمی خواست لبخندش که محو و مات موند و چشماش نیم بسته ، دست راننده رفت طرف چشماش ، من سقوط کردم کنار تخت . دو روز بعد که به هوش اومدم ختم مامان تموم شده بود . مرگ کاملا از خونه رفته بود من ظاهرا دو روز باهاش کلنجار رفته بودم اما به اندازه یه خواب هم یادم نبود . حالا به همه ی ماجرا شک می کردم . مرگ یعنی نیستی ، نیستی چطور ممکنه شکل و صورت ، لشکر و خدم و حشم داشته باشه ؟ با این همه نمی تونستم موجودی رو که این همه باهاش زندگی کرده بودم صرفا نیستی تلقی کنم . آبجی سارا مثل پروانه دورم می چرخید انگار گمشده شو پیدا کرده باشه یا چیزی که تا حالا نداشته ، مطمئن نبود غش کردنم از ضعفه . توی قبرستان وقتی محکم بغلم کرده بود و شانه و دستام رو می مالید نگام رو النگواش موند ، نصفشون رو برا دخترش نذر کرده بود حتم داشتم چند تاشو هم برا من ، بلند شدم و نشستم فکر کردم بهتره تا بقیه رو هم خیرات نکرده خوب شم !
تقدیم به خانم س نکه وقتی این ماجرا را برا دوستش می گفت محکم با صدای رسا تا آخر حرف زد بی اشک و آه . دوستش که ساکت دراز کشیده بود و به سختی فین فین هاش را مهار کرده بود بی صدا گلوشُ تر کرد و سر از بالش خیس بر داشت بعد سوزش شیارهای اشک را زیر شیر آب شست . می خواست وقتی پتو رو کنار می زنه بگه : ” آفرین به سم سم عزیز که با شجاعت بی نظیرش کمر سرطان رو شکست و مرگو به زانو در آورد ؛ بی اشک و آه ! اما پتو را که کنار زد حوله ای که دور سر سم سم عزیزش پیچ خورده بود خیس خیس اشک و هق هق اش را پنهان می کرد . ساعتی بعد که دو دوست حسابی روی شانه های هم گریه کردند مثل پر کاه به خواب رفتند .
